Hepimiz bazen kötü şeyler yaşayacakmış gibi hissedebiliriz ve bazen gerçekten de kötü şeyler başımıza gelebilir. Çünkü hayat mükemmel değildir... Ama peki ya her zaman kötü şeyler yaşayacakmış gibi hissediyorsak ne yapmamız gerekiyor? İşte agalarım, bugünkü yazımızda biraz bu konuyu irdeleyeceğiz.
Eğer siz de sürekli böyle hissediyorsanız söylemek isterim ki bunların gerçekten yaşanacak olması çok muhtemel değil. O yüzden bu düşüncelere saplanıp kalmamanız sizin yararınıza olacaktır.
Sürekli başımıza kötü şeyler geleceğini düşünmenin bazı psikolojik açıklamaları:
1. Uyku problemleri
Kolay şeylerle başlayalım. Eğer uyku problemleri yaşıyorsanız paranoya, anksiyete ve zihin yorgunluğu gibi bazı sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Eğer uyku problemlerinize çözüm bulamıyorsanız bu sorun zamanla sizde depresyona bile yol açabilir.
2. Stres
İnsan beyni toplum kadar hızlı evrim geçirememiş olduğu için beynimizin gündelik yaşam stresine verdiği tepkiyi bir leopar tarafından saldırıya uğradığında verebileceği potansiyel tepkiyle özdeşleştirebiliriz. Savaş veya kaç mekanizması, beyinde kortizol hormonunun diğer bazı hormonlar ile tepkimeye girmesi sonucunda ortaya çıkar. Bu da zihninizin kırmızı alarm moduna geçmesine ve olası tehlikeleri düşünüp hazırlanmasına sebep olur. Çoğu zaman da bu tehlikeler yalnızca kuruntulardan ibarettir.
3. Alkol ve madde tüketimi
Eğri oturup doğru konuşalım, eğer haddinden fazla alkol ve madde kullanıyorsanız bunların yan etkisi olan yorgunluk veya düşük uyku kalitesiyle / uykusuzlukla sıkça karşılaşabilirsiniz. Bu durumlar da sizin paranoyaklık seviyenizi kısa da olsa bir dönem arttırabilir.
4. Bilişsel çarpıtmalar
Bilişsel çarpıtmalar siz farkında olmadan beyninizin gerçekliği farklı algılaması ile olur. Örnek vermek gerekirse siyah beyaz düşünmek, ya herro ya merro düşünce stili :) -ki buna ya istiklal ya ölüm tarzı da diyebilirim- veya falcılık gibi gelecekte böyle olacak düşüncesi diyebiliriz.
Bilişsel çarpıtmalar siz farkında olmadan beyninizin gerçekliği farklı algılaması ile olur. Örnek vermek gerekirse siyah beyaz düşünmek, ya herro ya merro düşünce stili :) -ki buna ya istiklal ya ölüm tarzı da diyebilirim- veya falcılık gibi gelecekte böyle olacak düşüncesi diyebiliriz.
Açıklama ihtiyacı hissettim çünkü hassas bir cümle kullanmış olabilirim 😅 Ya istiklal ya ölüm derken illa ki böyle olacak yoksa sonu kötü biter şeklinde düşünme tarzı diyebiliriz. Buna İngilizce'de doom or gloom deniliyor. Ya kıyamet kopacak ya da güzel şeyler yaşanacak gibi çevirirsek de pek yanlış olmaz sanırım.
Bilişsel çarpıtmaların temelinde aile yetiştirilme şekli, ya da çocukluk travması bulunabilir. Yaşadığınız kötü bir olay sonrasında beyniniz bu şekilde işlemeye başlamış olabilir.
5. Anksiyete bozukluğu
Anksiyete bozukluğu ciddi bir temeli olmayan, kontrolsüz gelişen düşünceler bulutunun bizi fiziksel olarak etkilemesi; kalbin hızlı atması, terleme, endişe gibi duyguları hissetme denilerek açıklanabilir.
Anksiyetenin başlıca sebebi yoğun ve uzun süre stresli durumlar içerisinde bulunmaktır. Zamanla bu stres durumu anksiyete bozukluğuna yol açmaktadır. Anksiyete aynı zamanda travmalar yolu ile de ortaya çıkabilmektedir. Bu travmalar araba kazası gibi güncel olaylar veya çocukluktan kalan anılar gibi eskiden kalmış da olabilir
6. Negatif çekirdek inançlar
Eğer yetişkin hayatımızın büyük bir bölümünü endişeyle ve gelecekte başınıza kötü şeyler geleceğine inanarak geçirdiyseniz negatif bir çekirdek inanç olduğu sonucuna ulaşabiliriz negatif inançlar İçinde bulunduğumuz Hayat ve etrafımızdaki insanlar hakkında oluşturduğumuz temeli olmayan asılsız düşüncelerdir
Bu düşüncelerde diğer bazı problemler gibi çocukluk sorunlarından kaynaklanabilir, çocukluk travmaları veya güvenilmez bir veya güvenilmez bir ebeveyn sahibi olmak zihnimizde negatif bir çekirdek inancın oluşmasına sebep olabilir
7. Çocukluk travmaları
üzücü bir gerçek olmasına rağmen çoğumuz küçüklüğümüzde unutamadığımız bir takım olaylar geçirdik. bu olaylara o zamanlar iyi bir çözüm bulamamamız beynimizin dünyayı tehlikeli bir yer olarak görmesine sebep olmuş olabilir.
8. Kişilik bozuklukları
Bazılarımız dünyayı diğerlerinden farklı bir çerçevede deneyimliyor olabilir. Kişilik bozukluğunun tanımını yapacak olursak erken yetişkinlik döneminden beri sürekli olarak gündelik yaşamı zorlayacak bir şekilde insanlara farklı biçimde davranmak ve onlar hakkında değişik düşünceler edinmek diyebiliriz. Buna kısaca, diğerleri hissetmiyorken tehlike hissetmek demek pek yanlış olmaz.
Paronayak kişilik bozukluğuna sahip insanlar genellikle diğer insanların dışarıda kendilerine karşı komplolar kurduğuna inanır ve dünyayı kötü insanların yönettiğini düşünürler. Schizotypal kişilik bozukluğu (SPTD) ise tehlikeyi tuhaf yerlerde görürler, televizyonun sizinle konuştuğunu düşünmek gibi.
Avoidant kişilik bozukluğu diğer insanların size zarar vereceğini düşünmek iken Borderline kişilik bozukluğu ise aşırı hassasiyet sebebiyle aşırı tepkiler vermek, ufacık bir olay yüzünden kendini tehlikede hissetmek şeklinde kendini gösterir.
Peki ya sürekli olarak kendinizi tehlikede hissediyorsanız ne yapmalısınız? Bu gibi durumlar hayatınızda kısa bir durumda ortaya çıkıyorsa bilmeniz gerekir ki bunlar gayet normal şeyler. Ancak günler süren ciddi durumlarda profesyonel yardım ve bilgili insanlara danışma sayesinde sorunlarınızı erkenden aşabilir, böylelikle gündelik hayatınızı daha huzurlu geçirmeyi başarabilirsiniz.
Paylaş
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumunuz onaylandıktan sonra yayınlanacaktır